Cultuurverschillen met kutmarokkanen

Mijn bulderende lach moet luid te horen zijn geweest in de ziekenhuisgang. Mijn Marokkaanse vader drukte de zuurstofbril nog even dieper in zijn neus terwijl hij al lachend naar adem hapte. Mijn Nederlandse moeder, zijn ex-vrouw, lachte luid terwijl zij hard haar neus hard snoot en tranen van verdriet over haar wangen rolde. Mijn vader had zojuist één van zijn befaamde anekdotes verteld. Alleen hij was in staat om in de meest bizarre situaties terecht te komen en dit met zoveel humor te vertellen dat wij stikten van het lachen terwijl het toch echt zo was dat hij heel spoedig zou sterven. Afscheid nemen is mooi mensen. We lachen het leven uit, zei ik eerder. En dat doen we ook, met alles wat we in ons hebben. Het einde komt alleen een stuk sneller dan we hadden gedacht. En dat betekent dat we harder moeten lachen.

Het meest confronterende is op dit moment dat het steeds pijnlijker duidelijk wordt dat paps Makbouli echt gevangen zit tussen twee culturen. Of: hij is in staat als een mastermind te schakelen tussen die culturen. Maar ik dus niet. Ik dacht eerst dat de taalbarrière mij parten speelde, maar nu ik heel eerlijk ben voor mijzelf, moet ik toegeven dat het ligt aan de culturele verschillen. Ik irriteer me mateloos aan de Marokkanen in de omgeving van mijn vader en mij. Zij lopen buiten het bezoekuur in en uit en gaan vooral uit van hun eigen behoefte en denken niet aan wat er nu nodig is voor mijn vader, zoals iets eenvoudigs als rust. Via acht omwegen moet ik dan bedenken hoe ik die boodschap breng zonder dat het ‘onbeleefd’ is. Inmiddels heb ik een grondige hekel aan het woord ‘beleefd’ en ‘respect’ gekregen.

En dan al die Marokkanen die mij bellen terwijl zij toch echt heel goed weten dat ik geen Arabisch spreek. Luid jammerend hangen ze aan de lijn. Ook goed bedoeld, vanzelfsprekend, maar ik word er bloednerveus van. Of de oudere Marokkaan die mij aansprak: “Jouw vader is 80% Hollander en maar 20% Marokkaan.” Hij vervolgde zijn betoog beschuldigend: “Kijk eens wie er bij hem op het bezoekuur zitten, alleen maar Nederlanders.” “En nog heel veel ook” dacht ik gemeen. Toppunt van de week was het zeer goed bedoelde, maar verkeerd vallende plan van een ‘bevriende’ Marokkaan. Alsof ik niet ter zake deed, had hij vast de hele begrafenis in Marokko geregeld. Ik moest zus en ik moest zo. Met alles wat ik in me had, heb ik hem vriendelijk bedankt voor het meedenken en hem verteld dat ik toch echt mijn eigen plan trok. Het is mijn vader, hij bepaalt, daarna ik en daarna helemaal niemand anders. Ik heb alles onder controle en rond alles af zoals mijn vader en ik dat willen. Maar op deze manier geloof ik dat ik binnen nu en heel korte tijd slaande ruzie krijg door alle goedbedoelde Marokkaanse adviezen of verordeningen.

Niemand snapt mijn vader en mij. Wij snappen elkaar en de cultuurverschillen des te beter. En als ik weer eens uit de grond van mijn hart roep: ‘kutmarokkanen’, snapt hij mij beter dan ooit. Nog nooit heb ik zoiets moois beleefd met mijn vader. Het einde komt snel, maar wij zijn één, daar komt niemand tussen.