Het Objectivisme, de politieke ideologie die is ontwikkeld door Ayn Rand, wordt nu steeds bekender in Nederland. Dit is vooral toe te schrijven aan Yernaz Ramautarsing. Deze student politicologie aan de Universiteit van Utrecht en Objectivist mocht al een aantal artikelen voor de Volkskrant en Trouw schrijven en was donderdag 28 november ook te gast bij Pauw en Witteman. De aflevering waar Freek de Jonge afging als een gieter, trouwens. Daar mocht Yernaz komen vertellen dat linkse indoctrinatie op universiteiten een groot probleem was. Zijn facebook petitie had voor de uitzending al 400! likes ontvangen, dat getal staat nu na de uitzending op 2379 likes. Het is dus een onderwerp dat heel erg leeft. Het ironische was dat Yernaz ageerde tegen indoctrinatie en adviseerde om Ayn Rand eens te lezen. Wij zullen aan de hand van het leven van Ayn Rand uitleggen waarom dat zo ironisch is. De invloed van Rand op de huidige financiële crisis is ook groot want Alan Greenspan, de vroegere directeur van de Federal Reserve, was haar trouwste protegé.
Ayn Rand, wie is dat ook alweer? Ayn Rand, geboren in 1905, was een dochter van een Russisch middenklasse gezin uit Sint Petersburg. Haar moeder was een hele koude en kille vrouw die haar kinderen nooit echt liefde toonde. Toen Ayn vijf oud was en samen met haar zusje in de speelkamer aan het spelen was vond haar moeder dat er teveel troep was. Ze moest een deel van haar speelgoed afstaan en een deel mocht ze houden om mee te spelen. Ayn bedacht zich dat als ze haar favoriete speelgoed nu zou geven aan haar moeder dat ze volgend jaar er extra plezier aan zou beleven als ze die terug kreeg. Dus Ayn gaf haar moeder haar favoriete speelgoed voor een jaar in bewaring of dat dacht ze in ieder geval.
Een jaar later was Ayn verheugd om eindelijk weer haar favoriete terug te krijgen. Toen ze haar moeder vroeg of ze haar speelgoed terug mocht vertelde haar moeder dat ze die al aan het weeshuis had gegeven en als ze dat speelgoed echt gehad wilde hebben zou ze het nooit weggegeven moeten hebben. Zo’n moeder dus. Als kind had ze weinig vrienden. Ze wilde alleen met mensen omgaan die haar mening volledig deelden. Dit gedrag zou ze in de rest van haar leven herhalen. De Russische Revolutie heeft ook grote invloed gehad op haar latere politieke ideologie. Zij zag de chaos die de Revolutie bracht als het gevaar van het collectief. Ayn wilde later nooit ingaan op haar jeugd maar het heeft wel degelijk diepe sporen in haar achtergelaten.
In 1926 vertok Ayn naar de Verenigde Staten. Het beloofde land waar ze hoopte dat haar individualisme wel werd gewaardeerd. Ze heeft altijd volgehouden dat ze helemaal op zichzelf was aangewezen in New York maar dit was onzin. Ze werd geholpen door veel mensen.Zo kreeg ze kleine leningen die ze nooit terugbetaalde en verbleef zes maanden bij familie in Chicago. De familie zorgde zelfs met hun connecties voor een introductie van Ayn bij The Demille Organisation in Hollywood maar volgens Ayn’s heeft ze dit alles aan zichzelf te danken en heeft ze nooit in haar leven haar dankbaarheid getoond voor de hulp die ze ontving. Deze eigenschappen vertolkten zich ook in haar verdere werk.
In Hollywood ontmoette Ayn ook haar toekomstige man Frank O’Connor, net als Rand werkzaam op de set als extra. Het koppel trouwde in 1929 met elkaar. Frank was een knappe man, die geduldig was en humor had. Frank hield zich niet bezig met Rand’s intellectuele werk en daarom lijkt het misschien of hij alleen maar een decoratie was in Ayn’s leven. Dit is een verkeerde aanname. Frank was haar vaste steun en toeverlaat en fungeerde als schild tegen de buitenwereld voor Ayn. Frank zou echter in zijn huwelijk vaak vernederd worden en het was duidelijk dat Ayn thuis de broek aan had.
Ayn’s bekendste boeken zijn The Fountainhead en Atlas Shrugged. In de kern van beide boeken komt Ayn’s angst voor de macht van het collectief over het individu naar voren. Volgens Ayn was het werken voor iemand anders gewin en onbaatzuchtigheid het kenmerk van een minderwaardig schepsel. Ayn betoogde dat egoïsme moreel was en altruïsme alleen een middel was om de mensen te onderwerpen aan het collectief en dus niet moreel was. Collectivisten noemde Ayn ook wel ‘second handers’ omdat ze leefde naar andermans keuzes en hadden bevestiging nodig hadden van de menigte om hun zelfvertrouwen een boost te geven. Echte individuen konden volgens Ayn leven naar hun eigen principes en geest. ‘Second handers’ zag Ayn als parasieten die de overheid nodig hadden om van de echte individuen te kunnen roven.
Rand zag belasting als diefstal en degene die dat in stand hielden waren volgens haar plunderaars. Volgens Rand kon echte welvaart en vrijheid alleen maar bestaan in een totaal ongereguleerde kapitalistische vrije markt. In Rand’s elitaire visie zag ze de meerderheid van de mensen als inferieure parasitaire klasse. Volgens Rand konden zij geen verantwoording nemen en waren al hun verbeteringen in het leven verschuldigd aan ‘betere’ mensen. Zij vierde in haar boeken dus vooral de prestaties van de elite en zag de meerderheid van de mensen als afschuwelijke parasieten die de elite alleen maar in de weg stonden. Haar boeken en ideeën werden goed ontvangen door jonge conservatieven in de VS en The Fountainhead en Atlas Shrugged waren bestsellers.
Als Ayn haar boeken schreef moest Frank een belletje aan zijn broek dragen zodat ze wist als hij er aan kwam. Maar de vernedering bleef niet daarbij. Ayn Rand kreeg na haar eerste boeken ook haar eerste aanbidders en fans die duizenden fanmails naar haar verstuurde. Eén daarvan was Nathaniel Blumenthal, een 19 jarige eerstejaarsstudent, die The Fountainhead 40 keer had gelezen sinds zijn 14e. Onder de indruk van zijn intellect nodigde Ayn na een correspondentie Nathaniel uit voor een bezoek bij haar thuis. Tijdens hun eerst ontmoeting praatte de twee voor negen en half uur.
Tijdens de volgende ontmoeting nam Nathaniel zijn vriendin Barbara Wienman mee. De twee studenten zagen Rand als een idool en hingen aan haar lippen. Maar in 1951 vertrokken de beide studentes naar New York voor hun studies en door de sterke band die Ayn met ze had opgebouwd was ze kapot van het afscheid. Uiteindelijk wilde ze Nathaniel en Barbara achterna naar New York. Frank had het echter heel erg naar zijn zin in Californië. Hij besteedde veel tijd in hun grote tuin en was echt verknocht aan het huidige huis. Ayn beloofde dat het tijdelijk zou zijn en uiteindelijk stemde Frank in. Frank zou nooit meer in zijn geliefde huis wonen.
Ayn werd in New York herenigd met Nathaniel en Barbara en vormde met nog andere bekende een klein cirkeltje die ze spottende “The Collective” noemden. Eén van die bekende van Nathaniel en Barbara was Alan Greenspan, de toekomstige directeur van de Federal Reserve aan wiens beleid we nu deze financiële crisis te danken hebben. Ayn Rand ontwikkelde ook een romantische relatie met Nathaniel. Ze deden ook geen moeite om deze affaire te verbergen voor hun geliefden. Ayn overtuigde Barbara en Frank ervan dat deze relatie van twee superiore personen eerlijk en rationeel was. Frank en Barbara’s gevoelens werden aan de kant geschoven voor het geluk van Ayn. Want in haar gedachtewereld was dit een morele daad.
Nathaniel plukte ook de vruchten van zijn relatie met Ayn. Zo mocht hij het Nathaniel Branden Institue (N.B.I.) oprichten die Ayn Rand’s gedachtes verspreiden. Aan de verkoop van Ayn Rand’s opgenomen lezingen verdiende Nathaniel goed. Branden? Hij heette toch Blumenthal hoor ik u denken. Nathaniel en Barbara lieten hun naam veranderen in Branden toen ze trouwde. Branden omdat Rand in de naam voorkwam. Je kunt dus gerust stellen dat “the collective” een sekte was die persoonscultus van Ayn Rand vierde. De libertariër Murray Rothbard merkte op dat “the collective” een passieve, afhankelijke groep was die rond Rand zweefde als bijen.
Nathaniel begon later echter nog een affaire met de jongere Patrecia Gullison, een 25-jarig model. Barbara was rond die tijd een nieuwe relatie aangegaan met een oude vlam en vroeg hiervoor toestemming bij Nathaniel. Barbara verdacht Nathaniel ook een affaire te hebben met Patrecia maar dit ontkende hij stellig. Nathaniel was natuurlijk doodsbang dat Ayn Rand achter zijn affaire zou komen. Hij had het meeste geld verdient aan de connectie met Rand dus dat zou voor hem financieel rampzalig zijn als zij een uitval zouden hebben. De relatie tussen Ayn en Nathaniel was toen al een tijdje platonisch en Ayn wilde de romance weer terugbrengen in hun relatie maar Nathaniel wilde daar niet aan. Niet lang daarna scheidde Barbara en Nathaniel van elkaar en zag Ayn de weg vrij voor haar om met Nathaniel te zijn.
Nathaniel stuurde haar echter een brief waarin hij vertelde dat hij zich niet meer seksueel voelde aangetrokken tot de oudere Ayn. Uiteindelijk overtuigde Barbara Nathaniel om de waarheid te vertellen aan Ayn. Nathaniel stemde in maar durfde het niet zelf te vertellen dus ging Barbara namens hem naar Ayn waar ze alles uitlegde. Ayn schreeuwde dat die klootzak meteen naar beneden moest komen want anders zou ze hem zelf naar beneden sleuren. Er volgde een tirade van Ayn’s kant en vertelde Nathaniel dat hij zonder haar niks was. “Hoe durf je me af te wijzen. Jouw hoogste waarde, zei je! De vrouw waar je van droomde maar nooit dacht te vinden!” beet Ayn Nathaniel toe. Nathaniel verontschuldigde zich maar zei dat hij van Patrecia hield. Dit resulteerde in een klap in het gezicht van Ayn en werd daarna uit de deur gezet. Nathaniel en Ayn zouden elkaar nooit meer ontmoeten.
Nathaniel werd geëxcommuniceerd door Rand, ze ontmantelde snel het N.B.I. en de beoogde troonopvolger van de Rand bleef met lege handen achter. In objectivistische dagbladen werd Nathaniel zwart gemaakt door Rand maar ze heeft nooit de waarheid vertelt over de daadwerkelijke toedracht voor hun breuk. Op oudere leeftijd zou Rand nog vaker haar vriendenkring opzuiveren en veel van haar vrienden excommuniceren van de Objectivisten kliek. Een van de weinige die overbleef was Alan Greenspan. De man die later deregulatie van de financiële markt zou aanjagen in zijn termijn als directeur van de Federal Reserve en na zijn termijn een financiële chaos achterliet.
In 1979 overleed haar man Frank nadat hij aan dementie en alcoholisme leed. Het drinken had hij opgepakt na de vernederende affaire van Ayn met Nathaniel en hij bleef drinken tot zijn dood. Hiermee kwam een uiterst triest einde aan het leven van Frank die door mentale vernederingen van zijn vrouw totaal ineen was gestort. De dood van Frank bracht Ayn ontzettend verdriet omdat hij altijd haar steun en toeverlaat was geweest en zelfs na de affaire haar trouw bleef. Ayn had zelf ook een zwakke gezondheid omdat ze als een ketter rookte. Maar volgens Ayn was er geen verband tussen roken en een slechte gezondheid. Ze vroeg om één rationele reden om te stoppen met roken, die reden gaf haar dokter Ayn toen hij haar diagnoserede met longkanker.
Eén van haar longen werd met een operatie verwijderd. Ze stopte met roken maar wilde deze beslissing nooit publiek maken. Ze maakte in deze periode ook gebruik van sociale zekerheid in deze periode. Het systeem waar ze al die jaren zo vurig tegen was en wilde afschaffen. Ze was dus opeens één van die parasitaire uitvreters die ze haar hele leven zo verafschuwde. Maar Rand vond zichzelf helemaal niet hypocriet. Ze had namelijk recht op ‘Medicare’ omdat ze haar helen leven aan betaald had. Maar dat is ook het hele idee van sociale zekerheid, maar goed. Als je het zelf nodig hebt ligt het natuurlijk heel anders. Dat snappen wij ook wel. Maar toch bleef Rand zich zien als één van de superieuren en verheven boven het parasitaire klootjesvolk.
Rand’s hele leven bestond uit contradicties. Volgens haar had ze het helemaal zelf gered in de VS maar dit was simpelweg niet waar. Ze kreeg hulp van familie maar heeft ze daar nooit voor bedankt of erkend dat ze van hun hulp heeft gehad. Ze schreef in haar boeken dat reden de emotie moest overwinnen maar kon haar eigen jaloezie niet in bedwang houden en kende geen genade voor degene waarvan zij dacht dat ze haar onrecht hadden aangedaan. Ze vond individuele vrijheid het grootste goed maar runde haar kliek als een dictator waar andere meningen niet werden geaccepteerd en werd bestraft door uitsluiting. Ayn stierf in 1982 en geheel toepasselijk werd er een enorm bloemstuk in de vorm van een dollarteken naast haar kist geplaatst. Dus om terug te komen op de uitzending van Pauw en Witteman van donderdag en Yernaz zijn idool Rand. Als we het over indoctrinatie en ‘mind control’ gaan hebben zou het aan te raden zijn eens wat kritischer naar het leven van Ayn Rand gaan kijken. Want voor individualisme moet je niet bij een cultleider zijn dunkt ons zo. Voor de gehele strip over Ayn Rand haar leven kunt u hier terecht.
Wat een fantasie verhaal. Meer dan de helft van het verhaal klopt niet.
Zou wel heel stoer zijn om een paar bronnen op te voeren.
Rand’s leven was zeker niet saai en ik snap dat dit koren op de molen is voor iemand die een stukje wil schrijven maar dit was een schrijfster/filosofe.
Beoordeel haar op wat ze heeft geschreven en probeer daar is wat tegenover te stellen.
Succes!
Aj de eerste reactie, ach ik doe er dan gelijk nog eentje bij. Lekker toch.
Blijkbaar slaat het artikel dus ook niet aan bij de linkse broeders.
Toch bedank voor de het onder de aandach brengen van Ayn Rand