Terwijl het Wiener Philharmoniker zich opmaakt voor een groots verzoeningsconcert in Sarajevo dat de symbolische start moet zijn voor een nieuwe eeuw van vrede, onthulden Bosnische Serviërs elders in de stad een twee meter hoog standbeeld van Gavrilo Princip. U weet wel, die Servische nationalist die op 28 juli 1914 eigenhandig met een schot uit een FN Model 1910 de geschiedenis een andere wending gaf. Zijn moordaanslag op Oostenrijks-Hongaarse troonopvolger Franz Ferdinand en zijn vrouw Sophie in de hoofdstad van het huidige Bosnië en Herzegovina luidde het begin van de Eerste Wereldoorlog in. Een oorlog die vanwege de ruim negen miljoen doden en zeventien miljoen gewonden ook wel de Grote Oorlog wordt genoemd.
Nu is een standbeeld voor een moordenaar niet uniek. De hele wereld staat vol met bronzen bustes van zeehelden wiens praktijken toch wel erg veel van piraterij weg hadden. Maar dat was vroeger. De wond van de Eerste Wereldoorlog is nog relatief vers. Vandaag op de kop af honderd jaar geleden. Voor de Bosnische Serviërs is Princip een held en een vrijheidsstrijder. In de ogen van de rest van de wereld is hij een terrorist. Dat is het mooie van geschiedenis. Geschiedenis is niet wat er gebeurd is, maar wat de mensen zich herinneren. En herinneringen willen in de loop der jaren nog wel een vervagen of mooier worden dan de werkelijkheid ooit was. Gavrilo Princip, vrijheidsstrijder of terrorist? De geschiedenis zal het leren.
De geschiedenis hééft het al geleerd! Alleen een gewetenloze terrorist kan een moord begaan die twintig miljoen dode soldaten in de Eerste Wereldoorlog tot gevolg heeft gehad, en meer dan 50 miljoen doden in de Tweede Wereldoorlog. Tel daarbij de doden in voormalig Joegoslavië en dan zitten we weer bij het begin. Een situatie die net zo kut is als meer dan honderd jaar geleden, maar dan met de dood van 70 miljoen onschuldigen!
Het probleem begint bij het Ottomaanse rijk dat Servië en Kroatië en de hele reutemeteut bezet hield en gebruikte als een wingewest, die klootzak uit Servië viel niet de veroorzaker van de rotzooi aan maar Oostenrijk-Hongarrije (de dubbel monarchie). Duitsland was verplicht om te helpen en ging samen met dat operette keizerrijk in oorlog tegen Servië. Binnen een maand waren ze onder de voet gelopen. En Europa in oorlog. Servië verdient het om tot de laatste steen toe met de grond gelijk te worden gemaakt, hoe willen ze ooit het leven terugbrengen aan 70 miljoen mensen? Dat kan niet, daarom is geen straf ooit toepasselijk. De veroorzaker van de Eerste Wereldoorlog wordt geëerd terwijl hij vervloekt is, welke zieke mensen hebben dat bedacht?