Ja maar, wij hadden ook een beeldenstorm

Het nieuwste weg-met-ons-argument, die je wist dat zou komen, diende zich al snel aan toen de video circuleerde over de vergruizing van de Assyrische kunst door IS. “Ja, maar wij deden ook beeldenstormen“, was veel te lezen. Als er iets mogelijk erger dan de beeldenstorm zelf, dan is het deze poging het weg te relativeren. Bovendien is het ook grotendeels appels en peren vergelijken, hoewel er wel degelijk parallellen aan te wijzen zijn. Zo hebben appel en peer allebei een steeltje, beschikken beiden over een klokhuis en groeien beiden aan bomen. Je zou zelfs kunnen stellen dat ze verre familie zijn. Zo ook met de beeldenstormen.

In de kern beriepen de beeldenstomers van weleer zich op dezelfde principes als de beeldenstormers van nu, namelijk het letterlijk nemen van religieuze teksten en met name het verbod op het maken van afbeeldingen. Fundamentalisten dus. Het Calvinistisch Christenterrorisme was buitengewoon effectief, zo mogelijk nog effectiever dan IS. Men zwichtte initieel massaal voor de terreur, dat zich overigens voornamelijk tegen de gevestigde orde, het zelf ook niet al te malse Katholicisme, richtte. Dat valt in het geval van IS niet te zeggen, die slaan wild om zich heen werelderfgoed stuk. En alle andersdenkenden erbij. Die worden gekruisigd, onthoofd en zelfs in brand gestoken. Het gaat veel verder dan enkel een interieur verbouwen. En de wereld kijkt geschokt toe.

In het verleden reageerde men ook geschokt op de plotselinge barbarij, maar er volgde ook actie. Concessies die gedaan waren aan de slopers werden teruggedraaid en er werd een troepenmacht gemobiliseerd. De boosdoeners werden berecht. Niet enkel de daadwerkelijke daders, maar ook de te toegeeflijke autoriteiten werden verantwoordelijk gehouden en bestraft. Willem van Oranje ontsprong de dans door te vluchten naar Duitsland, van waaruit hij later de opstand zou leiden. ‘Rebellen’ die wederom het Katholicisme te lijf gingen. Nog een beeldenstorm volgde en calvinistische kalifaatjes werden opgericht. De rest is geschiedenis.

Het is derhalve wrang om te moeten constateren dat het Nederlands Calvinisme dat vaak wordt geroemd als een verworvenheid, in de grond eigenlijk een primitieve zooi is. Niet veel primitiever dan het protserige katholicisme dat plaats moest maken overigens, maar welzeker een stuk kaler en soberder. En dat is zonde. Zoveel vernietigde kunst en religieus geweld is nergens goed voor. Nooit. Gelukkig ligt het in het verleden en je zou kunnen stellen dat het, met de kennis van nu, relatief goed is afgelopen. Nederland is immers niet geëindigd als Theocratie met het Oude Testament als bron van rechtspraak.

De mensen die derhalve nu roepen “Ja, maar wij deden ook beeldenstormen”, hebben blijkbaar niets geleerd. En wat willen ze er eigenlijk mee zeggen? Dat we het maar op zijn beloop moeten laten? Hopen dat het vanzelf goed komt en ondertussen een beetje afschuw uitspreken als IS weer een nieuw dieptepunt heeft bereikt in islamitische stupiditeit? Elke gruweldaad is een “Wij blijven hier” statement. Eenzelfde “Wij blijven hier” dat ook steeds vaker in Nederland te horen is. Moeten we niet willen tolereren en faciliteren.